Yerdeki Kontrolden Gökyüzünde Takibe
“Uçakta değildik ama uçak sistemlerindeki her şeyi hissediyorduk.”
Arkadaşlarımdan biri, birkaç ay önce yaşadığı bir olayı bana anlatmıştı. Bir gün ofisteyken, kendisi ve ekibi sıradan bir uçuşun nasıl olağanüstü bir hikâyeye dönüştüğüne şahit olmuşlar. Yeni kullanmaya başladıkları sistem (yazılım) sayesinde, uçakta bir sorun yaşandığını fark etmişler. Uçak hâlâ havada, iniceği meydandan saatlerce uzaktaydı. Ancak bir şeyler yolunda gitmiyordu. Sensörlerden gelen verilerden biri, motorlardan birinde anormal bir titreşim olduğunu gösteriyordu.
Arkadaşımın o anki sözleri hâlâ kulağımda: “Kokpitte ya da uçak başında değildik, ama motordaki tüm parametrelere sahiptik. Her detayı, her saniye sanki motor elimizin altında gibi görüyorduk. Sanki motorun bir kopyası karşımızdaydı.”
Bu durumu mümkün kılan şey, dijital ikiz teknolojisiydi.
Görünmeyeni Görmek
Daha önce paylaştığım Dijitalleşmenin Yükselişi yazısında, uçuş güvenliği için yerde yapılan küçük bir kontrolün ve parça değişiminin ne kadar kritik olduğunu anlatmıştım. Dijital ikiz teknolojisi, uçağın operasyonlarının her anında görünmeyeni görmenin bir yolunu sunuyor.
Bir parçanın dijital ikizi, onun tam bir sanal kopyasıdır. Sensörlerden gelen veriler bu sanal kopyayı uçuşun her aşamasında gerçek zamanlı olarak besler. Motor performansı, titreşimler, sıcaklıklar… En ufak değişikliği bile kaçırmaz.
Ve işte gerçek sihir burada başlıyor!
Arızalar daha oluşmadan fark edilebilir. Bir titreşim, gelecekte büyük bir motor arızasının işaretçisi olabilir. Böylece, uçak indiğinde mühendisler arızayı çözmeye hazır olabilirler.
Havacılıkta Dijital İkizlerle Bakımların Geleceği
Geçmişte bu tür sorunlar ya pilotların dikkatini çeker ve rapor edilir ya da beklenmedik arızalar olarak ortaya çıkardı. Şimdi, havacılıkta dijital ikiz sayesinde bakım artık reaktif bir süreç değil, proaktif bir süreç haline geldi.
Bu sadece zaman tasarrufu sağlamakla kalmayacak. Bir an düşünün; uçak yerde ne kadar az kalırsa, o kadar çok uçuş yapabilir. Daha fazla uçuş, daha fazla gelir demektir. Bununla da kalmaz; masraflar giderek azalır, verimlilik artar ve en önemlisi, güvenlik her zamankinden daha fazla kontrol altına alınır.
Teknoloji ile Gelecek Arasında Bir Köprü
Bir parçanın dijital ikizini oluşturmak sadece bir başlangıçtır. Gelecekte birçok havalimanının operasyonlarını bu teknolojiyle optimize edeceğini, uçuş rotalarının yakıt tüketimini en aza indirmek için mükemmelleştirileceğini ve hava trafik yönetiminin anlık simülasyonlarla daha verimli hale geleceğini hep birlikte göreceğiz.
Diğer bir deyişle, sadece uçakların değil, tüm havacılık ekosisteminin yeniden şekillendiğine tanık olacağız.
Seeing the unseen has always been the part of vision at the core of aviation. Digital twins take this vision to a new level - the age. It is now possible not only to solve immediate issues but also to plan for the future and even keep them under control safely. So, how much more do you think aviation will grow with this type of technological development?